0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 yılını “Aşık Veysel Yılı” olarak kutlanmasına iliştkin genelge yayımladı.

Sözlü kültür geleneği içinde yetişen ve halk kültüründen beslenen Âşık Veysel’in asırlara sâri zengin kültür mirasının temel taşlarından biri olduğunu belirten Erdoğan, “Âşık Veysel’in vefatının 50’nci sene-i devriyesi olan 2023 yılı, UNESCO tarafından anma ve kutlama yıl dönümleri arasına alınmıştır. Sazı ve sözüyle dünya penceresinden insanlığa seslenen Âşık Veysel’i hürmetle ve rahmetle yâd etmek üzere yıl boyunca yurt genelinde ve yurt dışında etkinlikler düzenlenecektir.” ifadelerini kullandı.

Bende değerli okurlarımın Aşık Veyseli tanıması bakımından hayat hikayesini sizlerle paylaşmak istedim.

Âşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde doğdu. Annesi Gülizar, babası Karaca lakaplı Ahmet adında bir çiftçiydi. Veysel’in iki kız kardeşi çiçek hastalığına yakalanarak yaşamlarını yitirdi. Ardından Veysel de 7 yaşında aynı hastalıktan iki gözün kaybetti. Kendi anlatımına göre: “Çiçeğe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmişti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadına göstermeye gitmiştim. Beni sevdi. O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayağım kaydı ve düştüm. Bir daha kalkamadım. Çiçeğe yakalanmıştım… Çiçek zor geldi. Sol gözümde çiçek beyi çıktı. Sağ gözüme de, solun zorundan olacak, perde indi. O gün bugündür dünya başıma zindan.”

Oğlunun gözleri görmediği için arkadaşlarıyla oynayamayıp yalnız kaldığını gören Ahmet Bey, oyalanması için oğluna bağlama almıştı. Bağlama çalmayı babasının arkadaşı Çamşıhılı Ali’den öğrenen Âşık Veysel, uzun yıllar başka ozanların türkülerini çaldı. 40 yaşlarına doğru ise artık kendi eserlerini yapma noktasındaydı. O eşsiz bestelerle namı yayıldı. Bu yıllarda sadece kendi köyünde değil, Türkiye’de birçok yer gezerek türkülerini her kesime aktardı. 1930’da Sivas Maarif Müdürü olarak görev yapan şair Ahmet Kutsi Tecer ile bir şairler gecesinde tanıştı. Kutsi Bey tarafından verilen destek ile birçok ili dolaşmaya başladı.

Diğer taraftan Âşık Veysel’in annesi ve babası oğullarının durumuna çok üzüldüğü için apar topar akrabalarının kızı Esma Hanım ile evlendirdiler. Ancak Âşık Veysel’in yüzü evlendikten sonra da gülmedi. Erkek çocuğunu kaybeden ozan, daha sonradan anne ve babasını da kaybederek iyice hayata küstü. Bir de üstüne eşi başka biriyle kaçınca perişan oldu. Kendini türkülere verdi. Eşi terk ettiğinde iki aylık kız çocuğu ozanın yanında kaldı. Fakat kız çocuğu da erkek evladı gibi hayatını kaybetti. Artık Âşık Veysel için hayat tamamen türkülerden ibaretti. Memleketini terk eden sanatçı, arkadaşlarıyla başka bir köye taşındı. Ve yine arkadaşlarıyla birlikte dolandırıldı! Ozanımız, bütün parasını kaybetti. Neyse ki 1931 yılında yapılan Halk şiirleri bayramı ile hayatı bir anda düzeldi, maddi manevi güzellikler yaşamaya başladı. Ve Gülizar adlı bir kadınla yeniden evlendi.

Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden Âşık Veysel, bir dönem Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı yaptı. 1965’te özel kanunla maaş bağlandı. 1970’li yıllarda Selda Bağcan, Gülden Karaböcek, Hümeyra, Fikret Kızılok, Esin Afşar gibi müzisyenler Âşık Veysel’in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Şarkışla’da her yıl adına şenlikler yapılır. Eserlerinde Türkçesi yalındır. Dili ustalıkla kullanır. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içedir. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Şiirleri ‘Deyişler’ (1944), ‘Sazımdan Sesler’ (1950), ‘Dostlar Beni Hatırlasın’ (1970) isimli kitaplarında toplanmıştır. 1973’te akciğer kanseri sonucunda vefat eden Âşık Veysel, arkasında yıllarca unutulmayacak eserler bırakmıştır.