AŞIK VEYSEL’İN MEMLEKETİ SİVAS

Mustafa Kemal Atatürk’ün “Cumhuriyet’in temellerini biz burada kurduk” dediği Cumhuriyet kenti Sivas’tayız. Halk ozanımız Aşık Veysel’in de memleketi olup Sivas’ta doğmuş, burada vefat etmiştir. Hiç duydunuz mu? UNESCO, 2023 yılını “Aşık Veysel’i Anma ve Kutlama Yılı” olarak ilan etti. “Uzun İnce Bir Yoldayım”, “Kara Toprak”, “Güzelliğin On Para Etmez” gibi birçok eserini bizlere hediye olarak bıraktı. Sivas’ın gezilecek yerlerine gelirsek; Sivas merkeze gelmeden yolumuzun üzerinde bulunan Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası’nı, sonrasında da Kangal köpeklerini ziyaret ediyoruz.

DİVRİĞİ ULU CAMİ ve DARÜŞŞİFASI: Sivas’ın Divriği ilçesinde bulunan bu yapıt, iç ve dış mimarisiyle, süslemeleri ile UNESCO‘nun “Dünyanın 500 Mimari Başyapıtı” arasına girmeyi başarmış. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alıyor. Bu başyapıt, iki kubbeli türbeli bir cami ve ona bitişik bir Darüşşifa’dan oluşuyor. Darüşşifa, o dönemde hastaları suyla tedavi etmek amaçlı hastane olarak inşa edilmiş. Caminin üç kapısı bulunuyor. Kapılar, muhteşem bir işçiliğe sahip. Ayrıca mimar, kapılarına vuran güneş ışığının gölgeleriyle görsel bir şölen oluşturmayı başarmış. Bir kapısına sabah güneş ışığı vurduğunda gölgesi ile namaz kılan insan silüeti, diğer kapısında da ikindi vakti oluşan gölge ile ayakta duran erkek silüeti, önünde de Kur’an okuyan insan silüeti beliriyor. Sırf bu gölge oyununu görmek için buraya gelen turistler varmış. Cami ve Darüşşifası, 1228-1229 yıllarında Mengücekoğulları döneminde Ahmet Şah ve eşi Turan Melek tarafından yaptırılmış.

DİVRİĞİ KALESİ: Caminin hemen karşısında yüksek bir tepe üzerine inşa edilmiş. Sonrasında yıkılan duvarları iyi bir şekilde restore edilmiş.

KANGAL KÖPEĞİ ÜRETİM ve REHABİLİTASYON MERKEZİ: Merkez, Dünyaca ünlü Kangal köpeklerini tanıtmak ve korumak amaçlı yapılmış. Yeşil alanlarıyla büyük bir arazi üzerine kurulmuş. Buraya geldiğinizde, Kangal köpeklerinin bulunduğu bölümleri dolaşarak, yavrularıyla güzel vakitler geçirebiliyorsunuz. Kangal köpekleri, asırlardır Anadolu çobanına bekçilik yapmış, sahibine sadık, akıllı, güçlü çevik yapısı, dişlerinin ve çenesinin kuvvetli olmasıyla biliniyor. Sivas merkeze geldiğimizde, gördüğümüz tarihi yapıtlar şunlar;

GÖK MEDRESE: Sahibiye ismiyle de bilinen medrese, firuze renkli çinilerinden dolayı Gök Medrese denilmektedir. Çifte minareli taç kapısı, en dikkat çeken kısmı. Anadolu Selçuklu Sultanı 3.Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde 1271 yılında inşa edilmiş. Sahip Ata Fahrettin Ali tarafından mimar Kaluytan’a yaptırılmış.

SİVAS ULU CAMİ: Caminin farklı bir özelliği, minaresinin eğik olması. Anadolu Selçuklu Sultanı 2.Kılıçarslan’ın oğlu Kutbeddin Melih Şah tarafından 1196-1197 yıllarında yaptırılmış.

BURUCİYE MEDRESESİ: Anadolu Selçuklu Sultanı 3.Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde 1271 yılında yaptırılmış.

SİVAS ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE: iki minaresiyle şehrin merkezinde göz dolduran medrese, İlhanlılar Veziri Şemseddin Güveyni tarafından 1271 yılında yaptırılmış.

ŞİFAHİYE MEDRESESİ: Yapıldığı ilk dönemlerde Darüşşifa olarak kullanılmış. Osmanlı döneminde medrese olarak hizmet vermeye başlamış. Günümüze kadar gelen en eski hastanelerden biri. Anadolu Selçuklu Sultanı 1.İzeddin Keykavus tarafından 1217 yılında yaptırılmış. Buraya kadar anlattığım bütün yapıtlar, Anadolu’nun en eski dönemlerine uzanıyor.

SİVAS ATATÜRK KONGRE MÜZESİ: Atatürk ve yol arkadaşlarının 2 Eylül-18 Aralık 1919 tarihleri arasında “Milli Mücadele” çalışmalarını buradan yürüttüğü binadır. Ulusal Kurtuluş Mücadelesi’nde Samsun ve Amasya’dan sonra en güvenilir kent olarak Sivas’ı seçmiş, “Cumhuriyet’in temellerini biz burada kurduk” diyerek Sivas’ın önemini anlatmıştır. O tarihlerde lise öğretimi veren bir okulmuş. Sivas Kongresi’nin 4-11 Eylül tarihleri arasında burada toplanması ile önem kazanmış. 1981 yılına kadar lise olarak kullanılmış. Sonradan tadilat yapılarak 1990 yılında müze olarak ziyarete açılmış.

MADIMAK OTELİ: Madımak olaylarının ve katliamının yaşandığı otel olarak tarih sayfalarına geçmiştir. 1993 yılında, Sivas’ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri için davet edilen ülkenin değerli yazar, ozan ve sanatçıların kaldığı bu otel, sözde Radikal İslamcı bir grup tarafından ateşe verilmiş. 35 kişi bu otelde hayatını kaybetmiş. Aziz Nesin yaralı olarak kurtarılmış. 2011 yılında “Sivas Bilim ve Kültür Merkezi” olarak ziyarete açılmış. 3 ay önce yaptığım Doğu Anadolu turumun son şehri Sivas iliydi. Sırasıyla diğer şehirlerini de anlatmıştım. Bilgi edinmek isterseniz daha önceki yazılarımdan bulabilirsiniz. Geçmiş yıllarda Güneydoğu Anadolu turu yapmıştım. Ama Doğu Anadolu’yu hep ertelemiştim. Ertelemekle hata yapmışım. Tura katılmadan önce, Doğu Anadolu’nun bu kadar çok gezilecek yeri olduğunu bilmiyordum. Tarihi yapısıyla, coğrafyasıyla, kültürüyle ve yemekleriyle görülmesi gereken o kadar çok yeri var ki ! Sizlere tavsiyem Doğu Anadolu turunu da gezi planlarınıza dahil etmeniz. Bol gezmeli günleriniz olsun. Sevgiyle kalın.